Hoe voorkom je dat je valt?
Training om weer stevig te leren staan
Ben je wel eens gevallen? En ben je sindsdien extra bang voor een val? Dat is niet zo gek. Want, iedere 4 minuten komt er een 65-plusser binnen bij de spoedeisende hulp vanwege een val. In totaal belanden per jaar 117.00 mensen in het ziekenhuis, nadat ze zijn gevallen. Gelukkig kun je zelf veel doen om dat te voorkomen. Het is de taak van de gemeente om mensen bewust te maken van het risico op vallen. En tegelijkertijd programma’s aan te bieden om te leren weer stevig en zelfverzekerd op je benen te staan. Als uit de test blijkt dat je een matig verhoogd risico hebt om te vallen, wordt het grootste deel van de training vergoed.
Sarah Zandbergen is fysiotherapeut en leefstijlcoach, gespecialiseerd in ouderen. Sinds vorig jaar is ze coördinator Valpreventie voor de gemeente Hoorn: “Ik woon zelf in Hoorn en wilde graag iets doen voor deze gemeente op mijn vakgebied. Ik benaderde de gemeente met de vraag of ik een programma mocht opzetten voor valpreventie en dat pakte heel positief uit.”
“Ons doel is om minimaal tweeduizend 65-plussers te screenen op hun risico om te vallen. Dat is een simpele test die draait om drie vragen: “Bent u afgelopen 12 maanden gevallen? Bent u bezorgd om te vallen? En heeft u moeite met lopen of bewegen? Als je op één van die vragen ‘ja’ antwoordt, komen er nog een paar aanvullende vragen. En soms doen we ook een looptest. Komt daaruit dat je een matig verhoogd risico hebt op vallen, dan kun je bijna gratis aan de training deelnemen. Bijna gratis, want wij vragen wel een eigen bijdrage van 45 euro.”
En wat als je een laag risico hebt om te vallen, kun je dan ook iets doen om dat zo te houden?
“Ja, zeker! Vooral in beweging blijven, dat is het allerbelangrijkste.”
Ook alcohol en medicijnen hebben invloed
Maar er spelen meer dingen mee; zoals bijvoorbeeld alcohol of medicijngebruik. Sarah: “Onze trainingen worden allemaal gegeven door fysiotherapeuten in de wijk. En tijdens de training ontvangen we vier keer een gastdocent. Een apotheker, bijvoorbeeld die iets vertelt over de invloed van medicijnen op vallen. Een diëtist die vertelt waar je op moet letten als het om je voeding gaat. Zoals bijvoorbeeld vitamine D en eiwitrijke producten. Iemand van de Brijderstichting legt uit wat alcohol met je lichaam doet als je ouder wordt en welke invloed dat heeft op het risico om te vallen. En er komt een buurtsportcoach die samen met de mensen gaat kijken wat jij kunt doen om ook na de training in beweging te blijven. Dat kan trouwens voor iedereen anders zijn. En zo proberen we dus vanuit alle hoeken te belichten hoe je vallen voortaan kunt voorkomen.”
En de cursusleider, de fysiotherapeut doet oefeningen?
“Alle fysiotherapeuten die ik hiervoor benaderd heb, hebben de opleiding gevolgd om de In Balans training te kunnen geven die veel andere gemeenten ook aanbieden. Tijdens de training doen we krachtoefeningen voor je spieren en balansoefeningen voor je evenwicht. Daarnaast kijken we samen naar hoeveel je beweegt op een dag en we geven ook tips. Zet de auto bijvoorbeeld een keer wat verder weg als je ergens naartoe gaat, zodat je ook nog een stukje kunt lopen.”
Veroudering remmen
Als je op zoek bent naar een leuke inspirerende training, is de naam ‘valpreventie’ misschien niet de meest sexy term. Vandaar dat de training ook ‘In balans’ heet. Sarah: “Bij het woord valpreventie denken mensen echt dat ze dan dus oud zijn. Terwijl deze training juist heel goed kan helpen om de veroudering te remmen. Om fit en actief te blijven. Het heft weer in eigen hand te nemen.”
Hoe ervaren deelnemers de training?
“Ik merk dat mensen er zelfbewuster door worden. Ze wennen zich aan om niet meer even snel de dingen te doen. Maar bewuste keuzes te maken vanuit de vraag: hoe blijf je sterk op je benen staan? Lichamelijk maar ook mentaal. Want als mensen een keer gevallen zijn, is er vaak veel angst. En als je bang bent, ga je minder bewegen en blijf je in je stoel zitten. Je komt de deur niet meer uit, dus ook het dilemma van de eenzaamheid gaat spelen. Om nog maar te zwijgen van je spierkracht, die heel snel achteruit gaat als je niet in beweging bent.”
Ik had een dame in de training met ernstige rugklachten. Ze was al een aantal keren gevallen en daar was ze ook heel bang voor. Voor haar totaal onverwacht, losten haar rugklachten op door het doen van bekkenoefeningen. Voordat ze de training deed, durfde ze niet meer naar buiten of bij mensen op bezoek. Maar dat kon nu opeens weer. Ze had echt het gevoel dat ze haar leven weer terug had!
Wat ik ook merk, is dat mensen er soms tegenop zien om dit in een groep te doen, maar dat bijna iedereen het uiteindelijk juist heel gezellig vindt. Er is één groep die ook na afloop van de training nog regelmatig met elkaar gaat lunchen.”
Ook in jouw buurt aan de slag met balans en beweging
De In Balans training is bedoeld voor 65-plussers die zelfstandig wonen en die een matig verhoogd risico hebben op vallen. Voor de gemeente Hoorn vind je alle informatie op Hoornbeweegt.nl/valpreventie. Daar kun je een plek kiezen in jouw buurt. Als je aangeeft dat je belangstelling hebt, neemt de cursusleider contact met je op om vast te stellen of je inderdaad een matig verhoogd risico hebt om te vallen.
Stede Broec, Enkhuizen en Drechterland
Ook in Stede Broec, Enkhuizen en Drechterland kun je meedoen aan trainingen om valrisico’s te verkleinen. Informatie vind je op Teamsportservice West-Friesland